Kukurydza to bardzo wydajna roślina paszowa, dzięki czemu gatunek ten znalazł wielu zwolenników. Jednak by plony były możliwie...
Jak pokazują coroczne dane statystyczne jedną z głównych przyczyn wypadków podczas pracy na wsi nadal pozostaje alkohol. Niestety nadal...
Borówka amerykańska uprawiana na terenie Polski jest krzewem wymagającym zaangażowania ze strony sadownika. Nawet w przypadku często...
Sporo warzyw i zbóż, które spożywamy na co dzień, znajduje się na liście odmian prawnie chronionych. Zarówno producenci żywności jak i rolnicy powinni pamiętać o tym, aby to weryfikować i postępować zgodnie z przepisami prawa.
Jak dobre jest polskie jedzenie, przekonywać chyba nikogo nie trzeba. Z pokolenia na pokolenie przekazywane są przepisy na potrawy oraz przetwory bazujące na tym, co można znaleźć w rodzimym ogrodzie. Polskie warzywa i zboża często są składnikami wielu posiłków, które spożywamy na co dzień. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę, że mogą one pochodzić z listy odmian chronionych prawem wyłączności hodowcy. Postęp w branży żywieniowej niesie bowiem za sobą pewne obowiązki, o których przestrzeganie dbają więksi producenci, gorzej jednak wygląda sytuacja w przypadku rolników.
Prawne regulacje
Często niewiedza bądź zwyczajnie brak czasu, powodują, że niektórzy rolnicy nie mają świadomości, iż powinni trzymać się wytycznych w zakresie znajomości źródła pochodzenia nasion, bulw oraz sadzonek, zanim przystąpią do ich wysiewu lub sadzenia. Tymczasem jest to kwestia uregulowana w Polsce konkretnymi przepisami prawnymi – Ustawą z 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin. Oprócz tego obowiązujące są przepisy Konwencji o ochronie nowych odmian roślin z 1961 r. oraz Rozporządzenie Rady (WE) nr 2100/94 z 1994 r. w sprawie wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin.
Dla przykładu: jeśli z materiału siewnego pozyskanego przez rolnika rodzą się plony, które nadają się do dalszego namnażania, nie mogą być wykorzystane w tym celu bez zgody uprawnionego hodowcy.
Wszystkie prawa hodowcy
Hodowca to w świetle prawa osoba, która wyhodowała albo odkryła nową odmianę rośliny lub też zleciła wyhodowanie konkretnej odmiany i ma to poświadczone odpowiednią dokumentacją. Wyłączne prawo do odmiany (a odmiana to „zbiorowość roślin w obrębie botanicznej jednostki systematycznej najniższego znanego stopnia”) przysługuje mu w przypadku wytwarzania albo rozmnażania, przygotowania do rozmnażania, oferowania do sprzedaży, sprzedaży lub innych form zbywania, a także eksportu i importu czy też przetrzymywania materiału siewnego na którykolwiek z tych celów. W praktyce oznacza to więc, że może on wykorzystywać wyhodowaną odmianę w celu osiągnięcia zysków.
Lista odmian chronionych
Gdzie można zatem zorientować się, czy dana odmiana podlega ochronie prawa wyłącznego? Na poziomie krajowym wyłączne prawo do odmiany wszystkich rodzajów i gatunków roślin przyznaje Centralny Ośrodek Badania Roślin Uprawnych, którego siedziba znajduje się w Słupi Wielkiej. Z kolei na terenie Unii Europejskiej takim organem jest Wspólnotowy Urząd Odmian Roślin (CPVO) w Angers we Francji. Lista odmian roślin, które podlegają temu prawu, jest dostępna w wersji elektronicznej oraz papierowej. Więcej informacji na ten temat można także uzyskać na stronie Agencji Nasiennej.
Jeśli zatem rolnik chce ulepszyć jakościowo swoje uprawy, a przy tym zadbać o rozwój branży hodowlanej oraz interesy hodowców, to powinien dopełnić formalności, które nakłada na niego prawo.