Kukurydza to bardzo wydajna roślina paszowa, dzięki czemu gatunek ten znalazł wielu zwolenników. Jednak by plony były możliwie...
Jak pokazują coroczne dane statystyczne jedną z głównych przyczyn wypadków podczas pracy na wsi nadal pozostaje alkohol. Niestety nadal...
Borówka amerykańska uprawiana na terenie Polski jest krzewem wymagającym zaangażowania ze strony sadownika. Nawet w przypadku często...
Rozwój produkcji i spożycia mięsa drobiowego oraz rosnące wymogi konsumentów spowodowały konieczność powstania pierwszego drobiarskiego systemu jakości QAFP (Qaulity Assurance for Food Products). Dzięki silnym merytorycznym podstawom oraz profesjonalnemu zapleczu szkoleniowemu, program QAFP cieszy się rosnącą popularnością w branży. W zintegrowanych szkoleniach z zakresu QAFP wzięło udział już ponad 740 osób, a 11 zakładów drobiarskich uzyskało certyfikat.
Geneza programu QAFP
W połowie 2010 r. rozpoczęto opracowywanie pierwszego drobiarskiego systemu gwarantowanej jakości żywności. Przyjął on formułę Zeszytu Branżowego, integralnie związanego z Wymaganiami Systemowymi QAFP stworzonymi przez Unię Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego w 2009 r. Inicjatorem tego przedsięwzięcia była Krajowa Rada Drobiarstwa – Izba Gospodarcza (KRD-IG), której zadaniem jest między innymi realizacja polityki hodowlanej oraz stymulowanie postępu w hodowli i jakości procesów hodowlano-produkcyjnych w drobiarstwie. KRD-IG jest członkiem A.V.E.C. – Europejskiego Stowarzyszenia Producentów, Importerów i Eksporterów Mięsa Drobiowego, oraz Clitravi – Europejskiej Organizacji Przetwórców Mięsa i Drobiu.
Oprócz licznych podmiotów gospodarczych reprezentujących hodowlę, reprodukcję, wylęgi, produkcję towarową drobiu i jaj wylęgowych oraz przetwórstwo mięsa, członkami KRD-IG są wyższe uczelnie rolnicze i ośrodki hodowlane. W opracowaniu systemu QAFP w drobiarstwie uczestniczyli eksperci z przemysłu drobiarskiego, a recenzentami była kadra naukowo-badawcza Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie i Instytutu Zootechniki Państwowego Instytutu Badawczego – Zakładu Doświadczalnego w Kołudzie Wielkiej. W procesie weryfikacji projektu systemu QAFP uczestniczyli specjaliści do spraw jakości z zakładów drobiarskich oraz Krajowej Rady Drobiarstwa – Izby Gospodarczej. Projekt Zeszytu Branżowego był wnikliwie analizowany przez kompetentne komórki organizacyjne Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które wniosły szereg uwag z zakresu jakości wyrobów drobiarskich i nadzoru weterynaryjnego nad ich produkcją.
Pismem z dnia 13 stycznia 2011 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi uznał System Gwarantowanej Jakości Żywności QAFP „Kulinarne mięso z piersi kurczaka i indyka oraz tuszki i elementy młodej polskiej gęsi owsianej” za krajowy system jakości żywności.
Specyfika pierwszego drobiarskiego systemu jakości
Konstrukcja Drobiarskiego Zeszytu Branżowego systemu QAFP obejmuje 7 działów:
- surowcowy,
- dobrostan zwierząt,
- transport żywca,
- warunki ogólne uboju i obróbki poubojowej,
- wyroby gotowe,
- transport mięsa,
- sprzedaż wyrobów gotowych.
System Gwarantowanej Jakości Żywności tym różni się od wielu innych systemów jakości, że eksponuje i nakazuje wytwarzanie produktu zgodnie z jego zadeklarowaną specyfikacją. Zgodność ta jest weryfikowana przez niezależny organ kontrolny co najmniej raz w roku. Jednostka audytująca pobiera próbki w czasie kontroli w celu potwierdzenia stosowania wymagań systemu QAFP ujętych w definicjach wyrobów.
W zeszycie branżowym zdefiniowano 3 grupy wyrobów z drobiu:
- kulinarne mięso z piersi kurczaka,
- kulinarne mięso z piersi indyka,
- tuszki i elementy młodej polskiej gęsi owsianej.
Dwie grupy wyrobów wywodzących się z drobiu grzebiącego – kurczaki i indyki – posiadają podobną specyfikację jakościową, różniącą się jedynie w rozpiętości barwy mięsa. Kulinarne mięso z piersi kurczaka i kulinarne mięso z piersi indyka są najbardziej wartościowymi częściami anatomicznymi tuszki. Są to produkty ekskluzywne, a specyfikacje w systemie QAFP zakładają, że mięso kulinarne z kurczaka i indyka jest pozbawione skóry i kości. Mięsa kulinarne obejmują następujące wyroby: pierś bez skóry i bez kości, cała pierś, połowa piersi, polędwiczka, sznycle lub pierś dzielona na małe porcje kulinarne. Mięso kulinarne może mieć rozpiętość barwy od jasnoróżowej do ciemnoróżowej, z uwzględnieniem niuansów barwy dla mięsa indyczego. W tych wyrobach akcentowana jest niedopuszczalność nadmiernych wycieków w opakowaniu jednostkowym.
Specyfikacje określają również stan termiczny ww. wyrobów – mogą być one kierowane do sprzedaży wyłącznie w stanie schłodzonym.
Mięso kulinarne z drobiu grzebiącego musi być pozbawione zewnętrznych wybroczyn krwistych, a także wolne od specjalnych zabiegów polegających na wprowadzeniu do niego wody lub jakichkolwiek substancji dodatkowych.
W specyfikacji wprowadzono także parametr mierzalny – pH w zakresie 5,8–6,0 mierzony po 10 godzinach od uboju w mięśniu piersiowym.
W III grupie znalazła się duża grupa wyrobów z gęsi owsianej – cenionych w Europie, a przede wszystkim w Niemczech. Do tej grupy zaliczane są: tuszka cała ze skórą i kośćmi, elementy gęsie ze skórą i kośćmi, elementy ze skórą bez kości oraz mięso gęsie bez kości i bez skóry. Parametrem wizualnym gęsi owsianej jest jasna barwa skóry, charakterystyczna dla tuczu owsianego, natomiast mięso może mieć barwę czerwoną do ciemnoczerwonej. W odróżnieniu od wymogów dla grupy z drobiu grzebiącego, system przewiduje możliwość sprzedaży produktów z gęsi w stanie termicznym schłodzonym lub zamrożonym.
Kolejne dwa parametry są obowiązkowe: nieobecność zewnętrznych wybroczyn krwistych i zakaz stosowania nastrzyków z wodą i substancjami.
Wymagany jest także pomiar wartości pH mięsa gęsiego, która powinna wynieść 5,8 - 6,0 w mięśniu piersiowym po 24 godzinach od uboju.
W dziale definiującym wymogi dla wyrobów z gęsi owsianej znalazł się także obligatoryjny zapis o konieczności wyprodukowania żywca gęsiego, zgodnego z regulaminem odchowu polskiej gęsiej owsianej określonego w systemie QAFP.
Szkolenia dla hodowców i producentów
Profesjonalne przygotowanie przez KRD-IG w Warszawie wraz z partnerami biznesowymi materiałów szkoleniowych z zakresu systemu i produkcji drobiarskiej dało dobre podstawy do przeprowadzenia ogólnokrajowej akcji szkoleń dla producentów drobiu rzeźnego i przedstawicieli zakładów drobiarskich, którzy zgłosili akces do pierwszego etapu szkoleń z zakresu systemu QAFP.
Organizacja szkoleń objęła następujące elementy:
- wymagania systemu QAFP dla drobiarstwa jako Zeszyt Branżowy z wyjaśnieniem kwestii jego budowy, wymogów jakościowych, stosowania obligatoryjnych parametrów i zasad w procesach produkcji drobiu bitego, sposobu certyfikacji i audytowania producentów przez niezależne jednostki certyfikujące,
- wyjaśnienia dla producentów drobiu rzeźnego wynikające z umownej, pionowej integracji z rzeźniami drobiu, które są zawarte w Zeszytach Szkoleniowych dotyczących produkcji kurcząt, indyków i gęsi owsianych,
- wyposażenie każdego uczestnika szkolenia w przedmiotowe Zeszyty Szkoleniowe dostosowane do profilu planowanej produkcji w ramach systemu,
- zapewnienie wykładowców i ekspertów – praktyków z dziedziny produkcji surowca rzeźnego i produkcji wyrobów gotowych, specjalistów z zakresu systemów jakości i certyfikacji,
- zapewnienie odpowiednich warunków lokalowych i wyposażenia informatycznego dla pełnego wyjaśnienia wszystkich problemów związanych z wdrażaniem systemu QAFP,
- przeprowadzenie pisemnego testu kończącego szkolenie.
W 2012 r. przeszkolono 500 producentów drobiu rzeźnego i 137 osób z personelu kierowniczego ośmiu zakładów drobiarskich, które zadeklarowały udział w pierwszym etapie wdrożenia systemu w swoich zakładach. W szkoleniach brało udział również kierownictwo jednostek certyfikacyjnych, które informowało, jak uzyskać certyfikat, jakie są zasady kontroli po uzyskaniu certyfikatu, a także jakie są konsekwencje nieprzestrzegania wymagań systemu.
W efekcie w drugiej połowie 2012 r. szereg zakładów drobiarskich i producentów drobiu rzeźnego uzyskało certyfikaty i rozpoczęło produkcję drobiu na rynek. Dobrze przygotowany system szkoleniowy wytworzył duże zainteresowanie wśród pozostałych zakładów drobiarskich.
W pierwszej połowie 2013 r. kolejne 5 zakładów drobiarskich przystąpiło do starań o uzyskanie certyfikatów i uruchomienie produkcji wyrobów ze znakiem QAFP. W następnej edycji szkoleń uczestniczyło 70 producentów drobiu rzeźnego i 35 pracowników zakładów drobiarskich.
Podsumowując, akcję szkoleniową należy stwierdzić, że przeszkolono łącznie 742 osoby, w tym 570 producentów drobiu rzeźnego, co jest w historii drobiarstwa wydarzeniem niespotykanym i godnym podkreślenia.
To, co najważniejsze o systemie QAFP
1) Beneficjentami systemu QAFP są przede wszystkim konsumenci wyrobów drobiarskich. Na rynku dostępne są produkty drobiowe wysokiej jakości, o znakomitym smaku i cechach kulinarnych wykraczających poza dotychczasowe standardy. System jest niezwykle ważnym atutem, ponieważ stanowi dla konsumentów wiarygodne zabezpieczenie jakości naszych zakładów.
2) W opracowaniu systemu QAFP brali udział wybitni eksperci – praktycy i naukowcy.
Stworzone przez nich Zeszyty Szkoleniowe dla uczestników zintegrowanych szkoleń stały się podstawowym narzędziem przyswajania potrzebnej wiedzy do produkowania drobiu rzeźnego i wyrobów drobiowych wysokiej jakości.
3) Przyjęta przez Krajową Radę Drobiarstwa, prezesa Rajmunda Paczkowskiego i dyrektora generalnego Łukasza Dominiaka, długofalowa polityka, polegająca na opracowaniu innowacyjnych rozwiązań projakościowych, zaowocowała powstaniem systemu QAFP. Zrealizowany projekt zintegrowanego szkolenia dla producentów drobiu rzeźnego i kadry zakładów drobiarskich cieszył się dużym zainteresowaniem i stał się największą szkołą drobiarstwa dla pracowników tej branży.
4) Wielki wkład w praktyczne wdrożenie systemu QAFP do praktyki przemysłowej wnieśli producenci drobiu rzeźnego. Grupa systemu QAFP to następujące zakłady drobiarskie i zgrupowani umownie z nimi producenci drobiu rzeźnego:
- Indykpol S.A. Olsztyn,
- Sedar S.A. Międzyrzec Podlaski,
- Indykpol S.A Filia Lublin,
- Kutnowskie Zakłady Drobiarskie Exdrob S.A. Kutno,
- Rzeszowskie Zadkłady Drobiarskie Res-Drob sp. z o.o. Rzeszów,
- SuperDrob S.A. Zakłady Drobiarsko-Mięsne Karczew,
- Konspol-Bis sp. z o.o. Słupca,
- Wipasz S.A. Mława
- IKO Kompania Drobiarska sp. z o.o. Augustowo
- Drosed S.A. Siedlce
5) Należy przypuszczać, że rok 2013 poprzez zwiększone zakupy wyrobów drobiarskich przez konsumentów krajowych potwierdzi celowość wdrożenia systemu QAFP i efektywność zintegrowanego szkolenia w drobiarstwie.
Czesław Brzozowski, autor Zeszytu Branżowego QAFP